نکاتی پیرامون قرارداد نویسی

ما برای رفع ابهام و تفسیر قرارداد ، برای جبران موارد سکوت قرارداد به آنچه در مذاکرات قبل از قرارداد بوده توجه می کنیم. ( شرط بنایی ، تبانی ماده ۱۱۲۸ – ۱۱۱۳ قانون مدنی )

نکاتی مهم پیرامون قرارداد نویسی

توافقات طرفین قبل از انعقاد عقد ، اصل این توافقات در قرارداد نوشته شده و طرفین با لحاظ و مدنظر قراردادن آن توافقات با هم عقد اصلی را منعقد کرده اند. بنابراین ایمیل ها ، نامه ها ، مذاکرات ، صورتجلسه هایی که قبل از انعقاد عقد بین طرفین رد و بدل می شود اگر راجع به آن موارد در متن قرارداد سکوت شده باشد به عنوان نقش مکمل قرارداد قابل استفاده است و جایی که قرارداد ما ساکت باشد برای رفع ابهام و تفسیر قرارداد ما به آن مذاکرات و مکاتبات پیشینی

توجه می کنیم و اگر قاضی و وکیل طرف مقابل به ما بگوید مبنای حقوقی سخن شما چیست ؟ می گوییم در قانون مدنی شرط تبانی یا به عبارت دیگر شرط بنایی به رسمیت شناخته شده ، در عقد نکاح که حساسیت قانونگذار روی آن بیشتر است این شرط را به رسمیت شناخته پس به طریق اولی در سایر عقود نیز قابل تصور است.

نتیجه : ما مذاکرات و مکاتبات قبل از عقد را نباید کوچک بنگاریم بلکه این موارد قطعا می تواند در قرارداد موثر باشد مگر آنکه یک جمله در قرارداد بیاوریم که توافقات طرفین صرفاً در متن قرارداد آمده و به موجب امضای این قرارداد کلیه مذاکرات و مکاتبات پیشین کان لم یکن تلقی می شود.

 

نکته دیگر در هنگام قرارداد که باید رعایت کنیم قوانین آن قرارداد را مطالعه کنیم. بعضی از قرارداد ها نه حسب ماهیت قرارداد بلکه حسب طرف قرارداد دارای مقررات ویژه ای هستند. به عنوان مثال خرید و فروش با یک دستگاه دولتی یا عمومی که گاه مقررات ویژه ای دارد مثل شهرداری ، دانشگاه آزاد اسلامی ، دستگاه های دولتی و..

چون اگر رعایت نشود برخی محاکم می گویند عقد باطل است چون عقد تشریفاتی بوده و پاره ای از تشریفات در آن رعایت نشده و قرارداد را باطل می دانند. برخی دیگر از محاکم می گویند قرارداد تشریفاتی نیست فقط مدیران آن دستگاه دولتی که مقررات مربوطه را رعایت نکرده اند مرتکب تخلف اداری یا انتظامی شده اند و قرارداد صحیح می باشد پس باید با احتیاط و رعایت اصول ذکر شده قرارداد منعقد نماییم.

نمونه تنظیم قرارداد

۱- اولین گام انتخاب عنوان قرارداد است.
هر عنوانی که برای قرارداد بنویسیم مقررات همان عنوان در قرارداد جریاح دارد.
اصل بر این است که تعارض بین اراده ظاهر و اراده باطنی نیست ، پس روی انتخاب عنوان قرارداد دقت داشته باشید.
۲- زبان قرارداد
۳- ادبیات قرارداد

– اگر طرف مقابل ما یک شرکت است و در نام شرکت نوع شرکت را ننویسند این به نفع ماست چون می توانیم از مسئولیت تضامنی شرکا بهره برداری کنیم ولی اگر ما یک شرکت هستیم و فراموش کردیم در قرارداد نام شرکت نوع شرکت را درج کنیم نسبت به این قرارداد شرکای ما مسئولیت تضامنی خواهند داشت.

وقتی با یک شخص حقوقی می خواهیم قرارداد منعقد کنیم حتما بایستی چه مسائلی را کنترل نماییم ؟

– نام مدیران امضا کننده قرارداد را بنویسیم.
– روزنامه رسمی این شرکت را از طرف مقابل بخواهیم.
– به ملاحظه روزنامه رسمی اکتفا نکنیم و حتماً وارد سایت جستجوی آگهی های قانونی بشویم تا مطمئن بشیم آخرین روزنامه رسمی آن شرکت ارائه شده است.
– اساسنامه شرکت را بخواهید ، از ۲حیث بایستی کنترل شود : ۱- موضوع شرکت چیست ۲- حدود اختیارات مدیران چیست
بسیاری از شرکت ها کاغذی هستند و فقط روی کاغذ تشکیل شده اند.
– از طرف مقابل بخواهیم ثنا ثبت نام کند. ( گواهی ثبت نام ثنا بخواهیم حتی شرکت ها )

موضوع قرارداد

در قرارداد های ملکی به درج مشخصات ثبتی ملک اکتفا نکنیم و حتما آدرس فیزیکی (محیطی) آن ملک را در قرارداد درج نماییم.
در تعارض بین پلاک ثبتی و آدرس ، آدرس ملاک است.

– هیچ تعهدی را بدون ضمانت اجرا نگذارید.
– اگر یک طرف قرارداد متعدد باشند یک شرط را بیاوریم که نقض عهد هر یک از ایشان به منزله نقض عهد همه ایشان است و قرارداد نسبت به همه ایشان قابل فسخ خواهد بود.
– ضمانت اجرای هر تعهد مختص همان تعهد است نه برای سایر تعهدات.
مهمترین نکته ای که باید در قرارداد مورد توجه قرار بدهیم ضمانت اجرا است.

وجه التزام نامتعارف

وجه التزام نامتعارف طبق نظر برخی از قضات صحیح است ولی طبق نظر برخی دیگر مورد پذیرش نیست مثلا اگر وجه التزام از خود قرارداد بیشتر باشد بعضی قضات محترم عقیده بر نامتعارف و باطل بودن چنین وجه التزامی دارند.

قرارداد هایی که باید در بستر زمان اجرا شود

در قرارداد هایی که باید در بستر زمان اجرا بشود و چند ماه طول می کشد که عهد شکنی طرف مقابل آشکار شود و احتمال دارد که ما با تورم و جهش قیمت مواجه باشیم بهتر است شرط حداقل خسارت بهره ببریم .

یعنی ما در قرارداد مبلغی را به عنوان خسارت درج کنیم و برای خودمان این حق را قائل شویم با اثبات این امر که خسارت بیشتری وارد شده بتوانیم خسارت واقعی خود را مطالبه کنیم.

شرط فسخ یا شرط فاسخ ؟

شرط فسخ از شرط فاسخ بهتر است چون شرط فاسخ تکلیف معامله را از دست ما خارج می کند.

حق فسخ

برای فسخ قرارداد چه اقدامی باید انجام دهیم ؟ اگر این حق فسخ در قرارداد پیشبینی نشود موضوع مشمول قانون مدنی می باشد که فرایند زمان بر مقرر کرده است . اول دادخواست الزام خوانده به ایفای تعهدات قراردادی را اقامه کن ، رای صادر شود ، قطعی شود ، اجراییه صادر شود و محکوم علیه رای را اجرا نکند و محکوم له برای اجرای حکم مالی پیدا نکرد آخرین مرحله میتوان فسخ نمود. ( اول الزام بعد انجام تعهد به خرج مشروط علیه توسط ثالث و در پایان فسخ )

آیا خیار تخلف از شرط جز خیارات فوری است ؟ برخی قضات معتقدند خیارات فوری که در قانون مدنی آمده است از باب تمثیل بوده و همه خیارات فوری هستند. برخی دیگر معتقد به فوری بودن همه خیارات نیستند و اظهار میدارند همه خیارات فوری نیستند و بعضی از خیارات فوری می باشند ولی باید در یک مدت متعارف اعمال شوند.

آیا ضمانت اجراهای یک قرارداد قابل جمع هستند ؟
مثلا برای یک تعهد قراردادی هم وجه التزام قرار دهیم و هم حق فسخ ؟ بله می شود.

مکاتبات قراردادی

بهترین شیوه برای مکاتبات قراردادی ایمیل است و از نامه و پست سفارشی قطعا بهتر است چون در پست سفارشی شما صرفاً می توانید ارسال نامه را اثبات کنید و نه محتوای آن را .
به شرطی که ایمیل طرفین در متن قرارداد تصریح شود که ارسال هر نامه ای به این ایمیل به منزله ابلاغ به طرف مقابل است.